وایت بالانس یا تراز سفیدی در عکاسی
وایت بالانس یا تراز سفیدی در عکاسی چیست؟
تراز سفیدی (White balance–وایت بالانس)
کمتر کسی است که علاقمند به هنر عکاسی و یا کارآموز این حرفه باشد و واژه ی وایت بالانس یا تراز سفیدی به گوشش نخورده باشد. تراز سفیدی معیاری برای میزان سردی و گرمی رنگ‌های عکسی است که توسط دوربین ما گرفته می‌شود و ما می‌توانیم آن را بر حسب نیاز و خلاقیتمان توسط تنظیمات موجود در دوربین، تنظیم کنیم.
تراز سفیدی در کنار تنظیمات دیگر دوربین ما می‌تواند نقش بسیار مهمی در تصویر گرفته شده داشته باشد و اگر طبق اصول و خلاقانه تنظیم شود می‌تواند تا حد بسیاری به زیبایی عکس کمک کند.
دمای رنگ‌ها
یکی از مشخصه‌های پرکاربرد نور در نورپردازی، عکاسی، فیلمبرداری و ساخت فیلم و انیمیشن، دمای رنگ آن است. اگر اجسام سیاه رنگ را (مانند پلاتین) تا حد معینی گرم کنیم، از آن جسم نور تولید می‌شود. در هر دمایی، نور تولید شده از جسم سیاه رنگ، رنگ خاصی را داراست. به طوری که با بالا رفتن دما، رنگ نور تولید شده به آبی مایل به بنفش می‌گراید و هر چه دما را کمتر کنیم رنگ نور تولید شده به قرمزی می‌گراید. برای فهم بهتر این موضوع به نمودار زیر توجه کنید:
همانطور که می‌بینید رنگ‌های نور تولید شده در دماهای بالاتر متمایل به آبی و رنگ های تولید شده در دماهای پایین‌تر متمایل به قرمز اند (در نمودار بالا، کلوین واحد اندازه‌گیری دما است).
البته این قاعده خلاف نام‌گذاری رنگ هاست و رنگ نور هایی که در دماهای بالاتر تولید شده‌اند را اصطلاحا رنگ‌های سرد و رنگ نور هایی که در دماهای پایین‌تر تولید شده‌اند را اصطلاحا رنگ‌های گرم می‌نامند. در واقع هر چه دمای جسم را بالاتر ببریم، رنگ نور تولید شده از آن سردتر و هر چه دمای جسم را پایین‌تر بیاوریم، رنگ نور تولید شده از آن گرمتر می‌شود.
در تصویر زیر میزان دمای رنگ نور تولید شده از چند منبع نوری مختلف را می‌توانید ببینید:
تنظیم وایت بالانس بر اساس نور محیط
می‌توانیم محیط‌های مختلف را براساس نوری که در محیط به اجسام می‌تابد، بررسی و بر اساس آن وایت بالانس دوربین را تنظیم کنیم. برای مثال محیطی که نور آن توسط لامپ معمولی (تنگستن) تامین می‌شود، دارای رنگ های گرم‌اند و این رنگ ها، گاهی باعث می‌شوند که عکس گرفته شده ما از محیط به طور اغراق‌آمیزی دارای رنگ‌های گرم باشد و جلوه زیبایی به عکس ما ندهد.
به تصویر زیر دقت کنید:
همانطور که مشاهده می‌کنید رنگ‌های اجسام این اتاق به قرمزی می‌گراید و اصطلاحا گرم‌اند.
اما می‌توان با استفاده از تنظیمات وایت بالانس دوربین، به رنگ‌های متعادل‌تر در عکس رسید:
می‌بینیم که رنگ اجسام در تصویر دوم طبیعی‌تر و متعادل‌تر هستند.
تنظیمات مربوط به وایت بالانس در دوربین عکاسی
حالت اتوماتیک (Auto)
این حالت در همه‌ی دوربین های موجود در بازار و دوربین‌های تلفن همراه وجود دارد. در این حالت دوربین بر اساس دمای رنگ و شرایط نوری محیط به صورت خودکار سفیدی تصویر را تنظیم می‌کند و دوربین می‌تواند بازه‌ی دمایی بین ۳۰۰۰ یا ۴۰۰۰ کلوین تا ۷۰۰۰ کلوین را به طور تقریبی تشخیص دهد. در اکثر مواقع، استفاده از این حالت نتیجه‌ی بهتری نسبت به بقیه‌ی حالت‌ها برای عکاسی به ما می‌دهد، اما در برخی موارد به دلیل اینکه الگوهای دوربین برای تنظیم میزان سفیدی در شرایط معمول و نورهای متدوال تهیه شده است، نتایج استفاده از این حالت قابل قبول نیست. همچنین این حالت در شرایطی که سوژه مورد نظر دارای تن رنگی قوی باشد هم نتیجه خوبی به ما نمی‌دهد.
حالت کلوین (Kelvin)
در این حالت، دوربین رنجی از مقدار دمای رنگ‌ها را برای تنظیم میزان تراز سفیدی در اختیار ما قرار می‌دهد و می‌توانیم به صورت دستی و آنی با توجه به محیط مورد نظرمان آن را تنظیم کنیم. برای انتخاب عددی مناسب باید به این نکته توجه کرد که در محیط‌هایی که دارای طیف‌های نوری سردتر هستند باید اعداد زیادتر را انتخاب کنیم اما در طیف های نوری گرمتر، باید انتخابمان اعداد کمتر باشد.
حالت‌های پیش فرض
در دوربین‌های عکاسی چند حالت مختلف به صورت پیش فرض برای راحت‌تر شدن کارمان در انتخاب تراز سفیدی مناسب تعبیه شده است که در اینجا به بررسی آنها می‌پردازیم:
الف) حالت ابری (Cloudy)
این حالت به منظور گرمتر کردن طیف نوری محیط ابری است چراکه در محیط ابری، رنگ ها سردتر از معمول در تصویر مشخص می شوند. قاعدتا این حالت دمای رنگ‌ها را پایین می‌آورد.
ب) حالت فلورسنت (Fluorescent)
این حالت مناسب محیط‌هایی است که از فلورسنت به عنوان منبع روشنایی استفاده می‌شود. استفاده از این حالت به تصویر گرفته شده از محیط با روشنایی فلورسنت، طیف نوری گرم می‌دهد و سردی طیف نوری آن را جبران می‌کند. این حالت نیز دمای طیف نوری را پایین می‌آورد.
پ) حالت روشنایی روز یا نور مستقیم (Daylight – Direct Sunlight)
این گزینه مخصوص عکاسی در محیط‌های بیرونی است و تراز سفیدی را برای عکاسی در فضاهای باز تنظیم می‌کند.
ت) حالت تنگستن (Tungsten)
این حالت مخصوص محیط‌هایی است که در آن از لامپ‌های زرد رنگ معمولی استفاده می‌شود. به خاطر ایجاد کردن طیف نوری گرم توسط این لامپ‌ها در محیط، استفاده کردن از این گزینه با سردتر کردن طیف نوری، تراز سفیدی را متعادل می‌کند. این گزینه دمای طیف نوری را بالا می‌برد.
ث) حالت سایه (Shade)
این حالت مخصوص عکاسی در سایه است و سردی طیف نوری حاصل از سایه، توسط این گزینه می‌تواند رفع شود. این گزینه دمای طیف نوری را پایین می‌آورد.
ج) حالت فلاش (Flash)
به خاطر اینکه نور فلاش سرد است، اگر نیاز دارید که از فلاش برای عکاسی استفاده کنید، در صورت فعال کردن این گزینه، سردی طیف نوری حاصل از فلاش با تنظیم کردن تراز سفیدی جبران می‌شود. این گزینه نیز دمای طیف نوری را پایین می‌آورد.
حالت سفارشی (Custom)
در شرایطی که انتخاب بین حالات پیشفرض وایت بالانس برای شما دشوار باشد و یا از آنها نتیجه خوبی نگیرید، می‌توانید از حالت سفارشی استفاده کنید. برای استفاده از حالت سفارشی شما باید توسط دوربینتان از یک کاغذ سفید در موقعیت نوری‌ای که می‌خواهید از سوژه مورد نظرتان عکاسی کنید، عکس بگیرید. سپس توسط دوربین از آن عکس به عنوان مرجع برای تنظیم وایت بالانس استفاده کنید. برای اینکار توصیه می‌شود که از کاغذ سفید دقیقا در محل و موقعیت سوژه عکس بگیرید.
برای تنظیم سفارشی تراز سفیدی پس از قرار دادن کاغذ سفید در محل سوژه، از کاغذ به صورتی عکس بگیرید که تمام کادر را پر کند. حتما عکس از کاغذ را از زاویه‌ای بگیرید که می‌خواهید از سوژه عکسبرداری کنید. در صورت نیاز تنظیمات فوکوس دوربین را هم به حالت دستی جابه جا کنید. حال به تنظیمات مربوط به تراز سفیدی دوربینتان مراجعه کنید و گزینه‌ی تراز سفیدی سفارشی که در برندهای مختلف با نام های متفاوت مشخص شده است را انتخاب کنید و در آن جا عکسی را که از کاغذ گرفته‌اید به عنوان مرجع تراز سفیدی انتخاب کنید. حال می‌توانید بار دیگر به منوی مربوط به تراز سفیدی رفته، گزینه تراز سفیدی سفارشی را انتخاب و از آن استفاده کنید. از این پس عکس‌های گرفته شده تان در آن محیط از میزان تراز سفیدی مناسبی برخوردار خواهند بود و شما از ویرایش مجدد عکستان بی‌نیاز می‌شوید.
✓ در دوربین های کانن، تراز سفیدی سفارشی با Custom white balance مشخص شده است. اما در دوربین های نیکون، تراز سفیدی سفارشی با Preset Manual مشخص شده است.
در مورد تراز سفیدی این نکته را مدنظر داشته باشید که شما می‌توانید با استفاده از ابزار‌های ویرایش عکس همانند فوتوشاپ هم تراز سفیدی عکس گرفته شده‌تان را تنظیم کنید، اما تنظیم کردن تراز سفیدی قبل از عکسبرداری، می‌تواند نتیجه را تا حدودی بهتر برایتان داشته باشد. یادتان باشد همیشه دقت کردن به جزئیات ریز و قواعد در عکاسی می‌تواند نتیجه را تا حد بسیاری بهتر کند اما در انتها این خلاقیت ما در استفاده از این معیار هاست که عکس گرفته شده را زیبا می‌کند.
امیدوارم این آموزش برایتان مفید بوده باشد و اگر تنها کمی به دانش شما اضافه کرده باشد، ارزشش را داشته است.
منبع: دیدنگار